Thumbnail
Gepubliceerd: 14-06-2007 Laatste update: 13-11-2018

Gisteren stond er een artikel in de Spits over particulier opdrachtgeverschap getiteld “Doe eens gek, bouw je eigen huis”. In het twee pagina’s grote artikel wordt onder andere ingegaan op de inzet van adviesbureaus bij het bouwen van je eigen huis. Marcel Kastein - directeur van adviesbureau De Regie - komt aan het woord en vertelt over de problemen, maar ook de kansen van particulier opdrachtgeverschap in Nederland. Lees het artikel van Monique Sterker hieronder:

Je eigen huis bouwen, het lijkt vaak een bijna onbereikbaar ideaal. Zeker als je in de stad wilt blijven wonen. Maar juist daar gebeurt het steeds vaker. En je hoeft niet alles alleen te doen. Een ervaren adviesbureau is een enorme steun op dit onbekende pad. Net als het samenwerken met je toekomstige buren.

Het gangbare idee van het ontwerpen en bouwen van een eigen huis is een flinke lap grond, waarop je dan het huis van je dromen neerzet. Vaak heb je daar wel een grote zak geld voor nodig en dat is niet voor iedereen weggelegd. Vooral buiten de randstad, waar nog wat meer ruimte is, komt zelf bouwen op een vrij stuk land relatief veel voor. Maar door de uit de grond gestampte Vinexwijken en de scheefgegroeide macht van projectontwikkelaars en woningcorporaties, kwam het landelijk gemiddelde van zelfgebouwde woningen enkele jaren geleden niet boven de 20 procent uit. In 2000 wilde de overheid dat percentage naar 33 hebben en dat betekent dat ook in de stedelijke gebieden meer vrijheid voor de particuliere bouwer moest komen.

Dat was voor gemeentes en projectontwikkelaars even wennen. Het betekende voor projectontwikkelaars dat hun vinger in de pap kleiner zou worden. En gemeentes staan over het algemeen niet meteen te springen bij een gebod van de regering, waar zij veel tijd en aandacht in moeten steken. Hoe het ook zij, het percentage zelfbouw liep terug naar een schamele 11 procent. Nu is er een kentering waar te nemen. Verschillende gemeentes, waaronder Almere, hebben na uitgebreide studies projecten opgezet waarin bewoners die graag hun eigen woning willen bouwen, begeleiding van een adviesbureau krijgen aangeboden. Zo'n bureau is bijvoorbeeld De Regie, die in diverse plekken in Nederland al verschillende projecten op haar naam heeft staan.

gebrek aan kennis

Misschien lijkt het erop dat de overheid de zelfbouwende burger toch weer aan alle kanten wil inperken, maar dat is nu juist niet het geval. Directeur Marcel Kastein van De Regie legt uit hoe de situatie in elkaar zit: "Mensen willen vaak best wel zelf bouwen, maar het gebrek aan kennis en ervaring én gebrek aan bouwgrond, houdt ze tegen. Het is natuurlijk een kostbaar project, waarin heel veel op je afkomt. Pas als je huis al af is, ben je ervaren. Dan weet je wat je anders had kunnen doen, maar dan staat het er al. En veel mensen beginnen met een traditionele keus, want daar zijn ze mee bekend.
Daarom wordt bij zelfbouw vaak een bouwbedrijf ingeschakeld. Daar kun je kiezen uit een aantal vaste ontwerpen, die je dan naar eigen idee kunt inrichten. Veilig en gemakkelijk: de kosten zijn van tevoren bekend en het bouwbedrijf neemt je alle zorg en verantwoordelijkheid uit handen.

Niks mis mee, alleen krijg je zo nog overal dezelfde woningen. En de kosten voor het ontwerp staan dan wel vast, maar als je veranderingen wilt op een bestaand ontwerp, gaat de teller lopen in de vorm van meerkosten. Dat kan ook nog duur uitpakken." De Regie doet het anders. Zij stimuleren de particuliere bouwer zich goed te oriënteren op samenwerking met een architect. Een voordeel, zegt Kastein, want dat betekent dat je als opdrachtgever veel vrijer bent in je ontwerp. "Wij helpen ze bij het hele project. Het is bijvoorbeeld heel belangrijk dat je een architect vindt wiens bouwstijl aansluit bij jouw smaak. Daarom hebben we een verzameling werken van een groot aantal architecten aangelegd, zodat mensen een idee krijgen van de stijl. Bovendien gaat het ene architectenbureau veel verder in zijn begeleiding van de klant dan het andere, waardoor er soms veel op je afkomt. Mensen kunnen tijdens het bouwproces altijd bij ons terecht voor advies." Daarnaast helpt De Regie bij de start met het vaststellen van het budget, want het vooraf inschatten van de kosten is voor de onervaren bouwer best lastig.

bundelen van krachten

Het inwinnen van professioneel advies is belangrijk, maar minstens zo van belang kan het bundelen van krachten zijn. Particuliere bouwers die uiteindelijk in dezelfde buurt gaan wonen, verenigen zich daarom vaak om samen allerlei zaken op te lossen. Deze aanpak, collectief particulier opdrachtgeverschap genoemd, is onderdeel van de eerder genoemde doelstelling van de overheid, het promoten van zelfbouw. Verstandig, vindt Kastein: "Niet alleen hebben mensen heel vaak dezelfde vragen, maar we hebben gemerkt dat bewoners elkaar op bijeenkomsten ook op ideeën brengen, ze inspireren elkaar. Voor alle vragen zetten we per project een (besloten) website op, zodat mensen sneller verder kunnen, in plaats van steeds overal achteraan te bellen."

Een ander voordeel van een gezamenlijk project is dat mensen rekening houden met elkaar. Want helemaal los gaan op je eigen ontwerp is misschien een leuke uitdaging, maar je buren moeten de hele dag tegen jouw knaloranje houtblok aankijken. Zeker in stedelijke gebieden heb je daar nou eenmaal mee te maken, omdat je dichter op elkaar zit. Daarom hebben projecten in stedelijke gebieden over het algemeen vaker te maken met meer regelgeving. Kastein: "Wij hebben wel eens meegewerkt aan een project waar de enige regel de hoogte van het huis was. Waar het stond op de kavel en hoe het eruitzag, was helemaal vrij. Dan kan het gebeuren dat jij een schattig klein huisje vóór op je stukje grond neerzet, terwijl je buurman een groot blok achterin plant. En daarmee al jouw zon weghaalt. Daar worden de meeste buren niet blij van. Daarom adviseren wij vaak om toch een aantal regels in een project op te nemen. Overigens geven wij geen mening over het huis zelf. Onze taak is uitsluitend een adviserende, we gaan iemand niet vertellen wat het beste huis zou zijn. Die keus moeten ze zelf maken, wij kijken alleen naar de voor-en nadelen van die keus."

harmonie

Tegelijkertijd kun je in zo'n samenwerking met toekomstige buurtgenoten de harmonie in de bouwstijlen bewaken. Kastein: "Soms willen mensen rust en harmonie in hun omgeving. Dan kun je kiezen voor een project met een basis. Bijvoorbeeld allemaal hetzelfde soort huis waarvoor dezelfde materialen worden gebruikt, maar waar je dan je eigen variaties op kunt doorvoeren. Langere ramen bijvoorbeeld, of een hoger of juist lager huis. En de indeling is dan helemaal naar eigen wens. Overigens hangt de harmonie ook samen met de planning van de buitenomgeving. Kijk maar naar de grachtengordel in Amsterdam. Geen huis is er hetzelfde, maar het ontwerp van de straten is heel strak en geordend. Dat geeft ook rust. Het is maar waar je voor kiest, maar er zijn tegenwoordig dus vele variaties mogelijk."

" Het leuke is dat zelfbouw helemaal niet duur hoeft te zijn. Integendeel, na onderzoek is gebleken dat een huis in een gezamenlijk ontwikkeld project zo'n 25% tot 40% goedkoper uitvalt dan een kant-en klaar nieuwbouwhuis. Daarom zijn deze projecten ook interessant voor starters. Bij zelf bouwen zit er geen projectontwikkelaar tussen, dus zijn kosten en winstmarge vallen al weg. Bovendien heb je zelf de keuze in dure of minder dure materialen, waar vaak ook nog eens over te onderhandelen valt. En met een energiezuinig huis kun je besparen op kosten in de toekomst."

Bron: Spits, 13 juni 2007