Wat is er aan de hand met het platteland? Sinds het online gaan van de site www.erfdelen.nl hebben ruim 1.800 mensen positief en zelfs enthousiast, gereageerd. "Ja, zo willen wij ook wel wonen."
Leegloop en krimp
Terwijl we al jaren horen dat het slecht gaat met het platteland en woorden als leegloop en krimp [1] ons om de oren vliegen, blijken velen serieuze belangstelling te hebben om er te wonen. En dan vooral buiten de randstad.
Sociaal, duurzaam en kleinschalig wonen
Sociaal, duurzaam en kleinschalig wonen[2] op voormalige boerenerven lijkt velen dus aantrekkelijk maar er worden nog weinig projecten gerealiseerd. Daar zijn enkele redenen voor: je hebt meestal een wijziging van het bestemmingsplan nodig, de voorinvestering kan fors oplopen en banken verstrekken geen lening als je geen onderpand hebt en kopen kan pas als de bestemmingsplanwijziging rond is.
Helaas zijn er veel overheden die daar niet zomaar aan willen, meer woningen op het platteland. De tekst “Een woning hoort eigenlijk niet in het buitengebied” komt uit een voorlichtingsfilmpje van de overheid.
Wel megastallen, maar geen woningen?
Dus wel megastallen maar geen woningen,[3] denk je dan als gemotiveerde burgers die met enkele anderen een erf willen ontdoen van ontsierende stallen met asbestdaken om daarvoor in de plaats enkele duurzame kapschuurwoningen te bouwen. Zo'n ontwikkeling heeft vele voordelen, ga maar na:
- Er komt weer vitaliteit op het platteland en draagvlak voor de voorzieningen in de kernen.
- De boer die stopt, kan z'n erf verkopen. Dat is nu vaak niet zo.[4]
- Oude gebouwen en asbestdaken worden gesaneerd en er komen duurzame woningen voor in de plaats.
- Er wordt geïnvesteerd voor de lange termijn.
- Samen wonen op een erf biedt mogelijkheden voor aandacht voor elkaar, spullen delen, enz.
Bovendien was onlangs in het nieuws dat er een miljoen huizen bij moet komen, neemt het aantal voorzieningen voor ouderen af, gaat het leefklimaat in de steden achteruit, kunnen velen een huis in de stad niet meer betalen en zijn er drie miljoen landgenoten die geheel of gedeeltelijk thuis werken. Die hoeven dus niet in de stad te wonen (of in de file te staan) en kunnen dankzij glasvezel thuis ook de hele wereld bereiken.
"Een mooi plan meneer Parmentier maar wat is de meerwaarde en is dit niet vooral in uw eigen belang?"
Hè wat? Vraagt u dat ook aan mensen die een kavel in een buitenwijk willen kopen?
Ik verzin dit niet. Dit soort vragen krijg je te horen als je met je mooie plan bij de gemeente komt. En dan moet je dus met meer argumenten komen. Dat je bereid bent te investeren in de sanering van een vervallen erf. Dat je best wilt meewerken in het kader van de regeling Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO). En dat je bereid bent om 30.000 euro te betalen voor de wijziging van het bestemmingsplan en vervolgens natuurlijk de rest van je leven OZB en andere belastingen. Je zou zeggen dat dat net zo goed van economische betekenis is als wat de agrarische sector bijdraagt.
Proeftuin
Om op regionale schaal een model te ontwikkelen waarmee we het realiseren van nieuwe wooninitiatieven op het platteland kunnen faciliteren, hebben we de Proeftuin Erfdelen Salland gestart. Daarin doen we dit jaar samen met overheden, banken, rentmeesters, woningcorporaties & wetenschappers onderzoek naar de verschillende aspecten als financiering, duurzaam bouwen, beleid en bereidheid tot medewerking, juridische insteek, beschikbaarheid van en behoefte aan erven, enz.
Om ook anderen dan de welgestelden in staat te stellen om zo mooi te wonen, hebben we een financiële werkgroep die in het kader van de Proeftuin onderzoekt wat de mogelijkheden zijn en wat nog verbeterd kan worden. Te denken valt aan subsidie[5] of een garantiefonds waardoor de voorfinanciering gedekt kan worden en/of andere financiers over de streep getrokken.
Serrestallen
Met overheidssubsidie zijn in de afgelopen jaren een paar duizend serrestallen gebouwd. Waarschijnlijk met het idee: beter voor mens en dier in de stal want zo waait de methaan mooi naar buiten. In het jargon van de stallenbouwer: een optimale daglichttoetreding en ventilatie.[6] En ook andere (grootschalige) bedrijven kunnen doorgaan met bouwen "want dat is goed voor de economie".
Gelukkig wordt sociaal, duurzaam en kleinschalig wonen op het platteland (maar dan mooi passend in het landschap) steeds populairder. Want dat is goed voor het welzijn.
